157 - آترینا در کاخ گلستان و بازار تهران(26/02/1393)

روز جمعه 26 اردیبهشت تصمیم گرفتیم با عمو بهرام اینا بریم سمت بازار بزرگ ! ساعت 11 عمو بهرام اینا اومدن دم خونه آترینا گلی و راه افتادیم به سمت بازار.

ماشین رو تو یکی از کوچه های لاله زار پارک کردیم و پیاده راه افتادیم به سمت میدان توپخانه و بازار . گشتی تو کوچه مروی زدیم و عطر خریدیم.

سوار به اصطلاح ماشین دودی شدیم و راه افتادیم به سمت بازار!

آترینا و پارمیس

حدود ساعت یک بود که رسیدیم به راسته بازار و پرسون پرسون رفتیم به سوی رستوران مسلم که خیلی زود پیداش کردیم!

خیلی شلوغ بود و سنتی ولی انصافا غذای خوشمزه ای داشت خصوصا ته چین!

آترینا گلی هم که طبق معمول پلو کباب خورد که انصافا خوشمزه بود.

بعد از خوردن ناهار مفصل و خوشمزه راه افتادیم به سمت کاخ گلستان.

یکبار قبل از ناهار رفتیم که چون مسئولش گفت حداقل 2 ساعت برای بازدید لازمه رفتیم که بعد از ناهار دوباره برگردیم!

نمای قدیمی از کاخ گلستان

بخش‌های مختلف کاخ گلستان عبارتند از: ایوان تخت مرمر، خلوت کریمخانی، تالار سلام، تالار آیینه، تالار سفره خانه، تالار برلیان، عمارت خوابگاه، کاخ شمس‌العماره، عمارت بادگیر، تالار الماس، کاخ ابیض و چادرخانه. نگارخانه هم بخشی از حوض‌خانه طبقه زیرین تالار سلام است که برای ارائه آثار نقاشی هنرمندان ایران در دوره قاجار اختصاص یافته است.

آترینا و پارمیس

پارمیس و آترینا

آرامگاه ناصرالدین شاه که از شهرری به اینجا منتقل شده است.

ایوان تخت مرمر قدیمی ترین بنا در کاخ گلستان می باشد که ساخت آن به دوران کریم خان زند (تابستان 1173هجری قمری برابر 1130هجری شمسی، 1801 میلادی) برمی گردد. ایوان تخت مرمر جایگاهی است که پادشاهان قاجار در این مکان به مراسم سلام می نشستند و طبقات مختلف مردم را در مواقع خاص بار عام می دادند .

آترینا و پارمیس

آترینا و پارمیس

خلوت کریمخانی

در گوشه شمال غربی محوطه گلستان چسبیده به تالار سلام بنائی سرپوشیده و ستون دار بصورت ایوان سه دهنه ئی وجود دارد که در وسط آن حوض جوشی ساخته شده و آب قنات شاه از میان آن بیرون جسته و در باغهای سلطنتی جریان می یافت.
راه عبور از اندرون و باغ گلستان به دیوانخانه و تالار تخت مرمر سابقا از این محل بود ولی در زمان ناصرالدین شاه به سبب تغییر وضع ساختمانها آن معبر مسدود گردید.
این قسمت از کاخ گلستان که جلو خان یا خلوت کریمخانی نامیده می شود چنانکه از نامش پیداست از دو نظر از محلهای قدیمی و تاریخی به شمار می رود یکی به سبب اساس بنای آن که در زمان کریمخان نهاده شده و دیگر به علت ستم و عمل ناجوانمردانه ئی که آغا محمد خان قاجار در این محل با استخوان های پوسیده کریمخان زند روا داشته بود.
در سال 1206 ه.ق و به دستور آغا محمد خان بقایای جسد کریمخان زند را از عمارت کلاه فرنگی(محل کنونی موزه پارس در شیراز) به تهران حمل نموده و در زیر پله های همین خلوت کریمخانی که محل عبور و مرور روزانه او بود دفن نمودند بهرحال استخوانهای آن پادشاه کریم النفس سالها لگد کوب قاجاریه بود و درباریان متملق آن زمان در گذاشتن پای بر سر وسینه وکیل الرعایا بر یکدیگر سبقت می جستند و معروف است که خود آغا محمد خان قاجار با نوک شمشیری که بر کمر داشت چند ضربه ئی نیز بر خاک می نواخت .
پس از آغا محمد خان این قسمت از بناهای سلطنتی بر اثر تغییراتی که چندین بار در زمان ناصرالدین شاه داده شد تبدیل به محوطه کوچکی بنام حیاط کریمخانی گردید و به وسیله نرده های آهنی از باغ گلستان جدا شده بهمان صورت باقی ماند و به علت صفا وآرامشی که داشت گاهی ناصرالدین شاه در این گوشه دنج به تنهائی در کنار حوض آن به استراحت پرداخته قلیانی می کشید.
پس از انقراض قاجاریه و در زمان پهلوی اول ( بهمن ماه 1304 ه.ش ) دستور شکافتن و کاوش زیر پله های سمت راست جلوخان را صادر گردید. کارگران که آنها نیز از طایفه زند بودند تحت نظر استاد حسین میدانی زیر پله های مزبور را کنده پس از مقداری خاک برداری قطعات استخوان های نپوسیده شاه زند را بیرون آوردند .
پس از جمع آوری استخوان های ویکیل از وزارت دربار بفرماندار قم دستوری صادر گردید و او محلی در مقبره شاه صفی و شاه سلطان حسین در قم تعیین نمود و استخوان های وکیل الرعایا که قسمت اعظم آن خاک شده فقط قطعات کوچکی باقی مانده بود به قم حمل شد و در محل مزبور دفن گردید

در حال حاضر دو اثر شاخص هنری در خلوت کریمخانی قرار گرفته اند :
- سنگ مزار ناصرالدین شاه
- تخت فتحعلی شاهی
سنگ مزار ناصرالدین شاه که پیش از این در آستانه مبارکه عبدالعظیم و بر روی مزار ناصرالدین شاه قرار داشته در اوایل انقلاب از شاه عبدالعظیم به کاخ گلستان منتقل و بعد از 17 سال در خلوت کریم خانی نصب گردید .
در قسمت جنوبی خلوت کریم خانی و در کنار سنگ قبر ناصرالدین شاه تختی از جنس مرمر قرار گرفته که با توجه به مستندات موجود در مرکز اسناد تصویری کاخ گلستان در دوره قاجار مدتی مقابل عمارت خروجی و بادگیر قرار داشته و در دوره پهلوی دوم به این مکان انتقال یافته است . اشعار پیرامون تخت تعلق آن را به زمان فتحعلی شاه نشان می دهد

قسمت بعدی نگارخانه بود

نگارخانه مجموعه ای بی نظیر از رقم ها و پرده های نقاشی اساتید بزرگ ایران در طی دوره قاجار می باشد

موزه مخصوص

در ضلع شمال غربی باغ گلستان از خلوت کریمخانی که بگذریم به اتاق موزه یا تالار سلام یا تالار تاجگذاری می رسیم . این تالار از همان آغاز کار به منظور تشکیل موزه بنا گردیده بود ولی سپس بعلت نقل تخت سلطنتی از موزه قدیم و تالار آینه بدین ساختمان و برگزاری سلام های خاص در آن کم کم به نام تالار سلام به خود گرفت

تالار آینه

تالار عاج

حوضخانه

چون بچه ها خیلی حوصله به خرج نمی دادند نشد که با صبر و حوصله این قسمتا رو ببینیم ولی خوب بدم نبود

بابایی و عمو بهرام در فضای زیبای کاخ

تالار برلیان

درسمت شرقی تالار عاج چند تالار و اتاق زیبا با آینه کاریهای فراوان و چلچراغها و سر بخاریها و پله ها و سر سراهای متعدد قرار گرفته که سطح کف آنها نسبت به کف تالار عاج و تالارهای دیگر پست تر است

شمس العماره یکی از بناهای مرتفع و مشخص و جالب تهران قدیم است . گویا ناصرالدین شاه قبل از سفر اروپا بر اثر دیدن تصاویر بناها و آسمان خراشهای کشورهای غربی تمایل پیدا می کند بنای مرتفعی نظیر بناهای فرنگستان در پایتخت ممالک محروسه خود ایجاد نماید تا از بالای آن خود و زنانش بتوانند منظره شهر تهران و دورنمای اطراف را تماشا کنند .

لازم به ذکر است این بنای در پنج طبقه و با سرمایه معیرالممالک ساخته شد و مخارج آن از هر جهت با اثاثه و فرش و غیره به چهل هزار تومان بالغ گردید .
 

بابایی و عمو بهرام

عمارت بادگیر

پارمیس

تالار الماس

در سمت جنوبی محوطه باغ گلستان بعد از عمارت بادگیر تالار الماس قرار دارد که از قسمت های قدیمی و کهن ارگ سلطنتی است

بابایی

عمو بهرام و بچه ها

آخرین قسمتی که بازدید کردیم و آترینا گلی خیلی دوست داشت موزه مردم شناسی بود

تاسیس موزه مردم شناسی به سالهای آغازین دوران پهلوی باز می گردد. فرمان تاسیس این موزه در سال 1314 شمسی توسط رضاشاه پهلوی صادر گردید. پس از صدور این فرمان، کارشناسانی جهت جمع آوری اشیاء و لوازم زندگی مردم شهرها، روستاها و اقوام مختلف، به اقصی نقاط کشور اعزام شدند. در مهرماه سال1316 شمسی، پس از تلاش زیاد این موزه در ساختمانی واقع در خیابان بوعلی که هم اکنون محل انجمن آثار و مفاخر ملی ایران می باشد، گشایش یافت .
موزه مردم شناسی یکی از قدیمی ترین و غنی ترین موزه های مردم شناسی در سطح کشور است.این موزه در دو طبقه و از بخشهای متنوعی تشکیل می شود. طبقه هم کف شامل بخش اداری و تالارهای نمایش است.در طبقه دوم علاوه بر پوشاک مناطق مختلف ایران، پوشش مردان و زنان قاجار و موارد دیگر در معرض تماشای بازدیدکنندگان می باشند.

واقعا بازدید خوبی بود و آترینا هم چون با پارمیس مشغول بازی بود بهش خیلی خوش گذشت . تنها مشکل این بود که هیچ فضایی برای استراحت یا خوردن و حتی خریدن خوراکی یا آبمیوه برای بچه ها وجود نداشت . البته آبخوری در محوطه کاخ موجود بود ولی ما لیوان نداشتیم و تشنگی یه خورده اذیتمون کرد با اون غذاهای چرب و چیلی که خورده بودیم . در مسیر بازگشت تو یه کافی شاپ نرسیده به میدون فردوسی پشت پنجره نشستیم و نوشیدنی سفارش دادیم که خیلی عالی بود و چسبید